तामाकोशीको बारेमा

कन्ट्रयाक्ट इनर्जी २२८ करोड युनिट उल्लेख छ तर यो पनि रोल्वालिंग खोलाको पानी हालेपछि मात्र हो | रोलवालिंग पानी हाल्ने कुरालाई अलि पर सारिदिउं किनकी मूल आयोजना पुरा गर्नु पहिलो दायित्व हो | रोलावालिंग खोलाको पानी सँगै थप १६ करोड युनिट पनि आउँछ तर निर्माण त हुनु पर्यो नि !

रोलावालिंगको पानी नहालुन्जेलसम्म कन्ट्रयाक्ट इनर्जी कति हो खुलाइएको छैन | २२८ करोड युनिट नै रहेछ भने पनि भने जति इनर्जी दिन सकिन्न | मर्मत गर्नको लागि वा अन्य विभिन्न कारणले आयोजना बन्द गर्नुपर्ने हुन्छ | मैले चाहिँ २२८ लाई औसत २०० करोड युनिटसम्म आधार लिएको छु | यसो हुँदा यसको वार्षिक विक्री आम्दानी ८ अर्व १२ करोड हुन्छ | ब्याज र किस्ता गरि ८.५ अर्ब जाने भएपछि कम्पनी घाटामा जाने सुनिश्चित नै भयो | यसमा संचालन, मर्मत, कर्मचारी, रोयल्टी, पाहुना (दलीय नेता, कार्यकर्ता गुण्डा इत्यादी) खर्च जोडेको छैन | लागत अनुसारको पूँजी नराखेको हुँदा संचित घाटा बढेर गएको छ | आम्दानीले ६/७ वर्ष नै संचित घाटा पुरा होला जस्तो देखिन्न | संचित घाटा पुरा गर्न नै हनुमानलाई संजीवनी बुटी चिन्न गाह्रो भए झैँ हुँदैछ भने शेयरधनीले लाभ पाउन त कता हो कता ?

मैले त खरब छेउमा पुग्ने भनेर प्रशस्त लेखिसकेको छु | ३० वर्षे अवधि मध्ये अब २६ वर्ष बाँकी छ | पुरा हुन अझ दुई वर्ष लाग्ने अनुमान गरेको छु | २६ बाट २४ मा झर्छ | यो मध्ये १ वर्ष र रोइ कराई गरे अर्को १ वर्ष समेत गरेर २ वर्ष फोर्स मेजर पाएमा २६ वर्ष बाँकी हुनेछ | RCOD को मिति बितेकोले ९ पटक पाउने मुल्य वृद्धि पनि ४ वटा गुमायो र बाँकी रहन्छ ५ वटा अर्थात कुल १५ प्रतिशत वृद्धि | अन्तिम मूल्य हुनेछ ४.६६ | यति मूल्य हुँदा यसको वार्षिक आम्दानी उही २०० करोड युनिटलाई नै आधार मान्ने हो भने ९३३ करोड | यति आम्दानी हुँदा पनि कम्पनी नाफामा जान भने सक्ने अवस्था छैन |

अब अहिले गरिने लगानीलाई बालुवामा पानी नभने के भन्ने | बरु ९२ रु. मुल्य रहेको वर्ल्ड मर्चेन्ट बैंकमा लगानी गरे २/३ वर्षमा नाफा दिनसक्ला |

म त आफै त्यहाको सबै कुरा आफ्नै आँखाले देखेको छु | खाडीचौरदेखि चरिकोटसम्मको २६ किमी उकालो र २६ किमी ओरालो बाटोको दुरावस्था छ | सामान्य मालवाहक सवारी पनि सहज आवतजावत गर्न सक्ने अवस्थामा छैन | यात्रुवाहकलाई पनि यो बाटो छिचोल्न घन्टौ लाग्छ | पेनस्टक बोकेका भारी सवारीहरु अहिले पनि यो खण्डमा जताततै देख्न सकिन्छ | हजार मिटर पेनस्टक मध्ये २ सय मि. मात्र आयोजनास्थल पुगेका छन् |

प्रसारण लाइन विद्युतको अर्को महारोग हो | गोंगर-खिम्ती २२० किलोभोल्ट प्रसारण लाइनको अन्तको कुरा जानकारी भएन मेरो गाउँबाट स्विचयार्डसम्म तार हाल्न बाँकी रहेको छ | मेरो गाउँबाट उत्तरतिर पर्ने केहि ठाउँमा त टावर नै उठाएको छैन भन्ने पनि सुनिएको छ |

विववरणपत्रमा नै आयोजनाको बाँकी अवधि २७ वर्ष उल्लेख छ | यसको अर्थ ३ वर्षको आम्दानी गयो | तर अझ लम्बिन सक्ने प्रवल सम्भावना छ | आगामी कार्तिक भने पनि त्योबेला पनि पुरा हुनेमा शंका छ | हिउँद लाग्यो आयोजनास्थलमा चिसो बढ्छ काम धेरै हुन्न | यस हिसाबले व्यावसायिक उत्पादन शुरु हुँदा यसको अवधि घटेर २५ वर्ष कायम हुनसक्छ तर भूकम्पको कारण एक वर्ष कटौती हुनसक्छ अलि बढी रोइ कराई गरेमा अर्को एक वर्ष पनि थपिनसक्छ यसो गर्दा २ वर्ष थपिँदा व्यवसायिक उत्पादन भएपछिको समयावधि २७ वर्ष हुनसक्छ | ३ वर्षको सरदर ८ अरबको दरले २४ अर्व आम्दानी कम्पनीले गुमायो यसमा व्याज जोड्दा ३० अर्व भन्दा बढी हुनसक्छ |

लगानी गर्ने भनेको यस्तै कुरालाई आधार बनाएर हो | मेरो बाबुले घिउ खाएका थिए नपत्याए मेरो हात सुँघेर हेर भनेको जस्तो राष्ट्रिय गौरव भन्ने एउटा बिल्ला झुण्ड्याएका छन् अनि पुरानो लागत मूल्यलाई अहिले पनि भजाईरहेका छन् |

मेरो घरमुनिबाट उच्च भोल्टेजको प्रसारण लाइन जान्छ तर मैले हेर्ने बाहेक त्यसबाट आगामी धेरै वर्ष एक पैसा प्रतिफल हुन्न |

आरक्षणमा आवेदन नगर्ने सायद मेरो गाउँभरिमा मेरो परिवार मात्र होला | मैले किन लगानी गरिन होला एकपटक सोचिहेर्दा हुन्छ |

जस्तोमा पनि आवेदन गर्दा जे पनि गर्न मद्दत पुगेको छ | प्रतिफलको सुनिश्चित नभएका कम्पनीमा लगानी नगर्ने हो भने यस्ता कम्पनी आफै सुध्रिन बाध्य हुन्थे तर आँखुको पनि जम्मै शेयर किनिदिए दुर्भाग्य यहि हो |

म अहिले पनि अनिर्णित छु आवेदन गरौं की नगरौं ? नगर्ने सम्भावना बढी छ |

खरब हाराहारीमा लागत, व्यावसायिक उत्पादन हुन अझ कम्तिमा २ वर्ष , वार्षिक ब्याज मात्र ८ अरब भन्दा बढी तिर्नुपर्ने, वार्षिक बिक्री युनिट २२८ करोड भनिए पनि औसत २०० करोडलाई आधार मान्दा यसको वार्षिक आम्दानी ८ अरब १२ करोड सिधा अर्थमा वालुवामा पानी भन्न सुहाउँछ | |

विवरणपत्रमा आगामी पौष महिनामा ४ वटा इकाईबाट र बाँकी २ वटाबाट चैतमा गर्ने भनिए पनि हाल कम्पनीले व्यवसायिक उत्पादन मिति आगामी २०७६ आषाढ मसान्त भनेर संशोधन गरेको छ | तर आषाढ महिनामा पनि पुरा हुने संकेत देखिन्न | पेनस्टक पाइप अहिले पनि आयोजनास्थल पुग्न सकेको छैन | खाडीचौरदेखि चरिकोटसम्म बाटोको दुरावस्था कायम छ | 

तामाकोशीमा लगानी गरेर सम्वृद्धिको नारालाई साकार पार्ने सबै दोलखावासीलाई बधाई
भोलिदेखि लगानी गर्नेलाई पनि बधाई

२०७३/७४ को परिष्कृत नेटवर्थ ७५ रु. कम्पनीकै प्रक्षेपण अनुसार ७४/७५ को नेटवर्थ ७८ यस हिसाबले यसको पहिलो कारोबार दायरा ७८ देखि २३४ रु. हुनेछ |